Vind je of vindt je? Vind u of vindt u? Je vind of je vindt? Word je of wordt je? Je word of je wordt? Gebeurd of gebeurt? Beantwoord of beantwoordt? Geld of geldt? Wanneer schrijf je woorden nu met een ‘d’ op het eind en wanneer met een ‘t’? Dat is voor veel mensen best lastig. Heb jij ook moeite met de d’s en t’s? Lees dan alle regels weer even in dit artikel. En vergis je nooit meer!
D of t in de tegenwoordige tijd
De tegenwoordige tijd geeft aan dat iets nu gebeurt:
Zoals je kunt zien in het schema:
- De ik-vorm is (bijna) gelijk aan de stam (hele werkwoord –en).
- De jij/zij/hij/het-vorm is de ik-vorm +t.
- De wij/zij-vorm is gelijk aan het hele werkwoord.
‘Jij’ in de vraagvorm: geen t!
Bij een vraag krijgt de jij-vorm geen ‘t’.
Jij kijkt naar buiten.
Kijk jij naar buiten?
Jij loopt naar de printer.
Loop jij naar de printer?
Meestal hoor je ook wel of er een ‘t’ komt. Maar het wordt lastiger als een werkwoord sowieso op een d- of t-klank eindigt. Tip: vervang het werkwoord door een ander werkwoord waarvan de ik-vorm niet op een d- of t-klant eindigt. Zoals: smurfen of lopen.
Jij word/wordt weleens boos.
Jij loopt weleens boos.
Je hoort een ‘t’. Dus het is: jij wordt weleens boos.
Wordt/word jij weleens boos?
Loop jij weleens boos?
Je hoort geen ‘t’. Dus het is: word jij weleens boos?
D of t in de verleden tijd
De verleden tijd geeft aan dat iets geweest is. Werkwoorden kunnen in de verleden tijd sterk of zwak zijn. Sterke werkwoorden veranderen in de verleden tijd van klank. Zwakke niet:
De regel voor zwakke werkwoorden
Ik-vorm + de(n) ik wandelde, wij wandelden
Ik-vorm + te(n) ik kookte, wij kookten
Dubbele d’s en t’s
Eindigt de ik-vorm op een ‘d’ of ‘t’? Dan plak je er ook –de(n) of –te(n) achter. Het werkwoord krijgt daardoor een dubbele ‘d’ of ‘t’.
Ik haast Ik haastte
Ik raad Wij raadden
Ik-vorm versus de stam
De stam is het werkwoord zonder –en. De ik-vorm is vaak hetzelfde als de stam. Zoals: kijken – ik kijk. Maar je voelt het al aankomen: dit is niet altijd het geval!
Bijvoorbeeld:
Koken – stam: kok(-en) – maar het is: ik kook
Verhuizen – stam: verhuiz(-en) – maar het is: ik verhuis
Dit maakt vooral veel uit als je ’t ex-kofschip wil gebruiken. Zo staat de ‘z’ er niet in, maar de ‘s’ wel.
Met een d of t? Check ’t ex-kofschip
Verhuiste je of verhuisde je? En ben je verhuist of verhuisd? Aan de klank hoor je dat niet goed. Een handig ezelsbruggetje is ’t ex-kofschip.
Het werkt zo:
Stap 1: Bepaal de stam.
Stap 2: Kijk naar de laatste letter:
- Is dit t, x, k, f, s, c, h, of p? Schrijf een ‘t’.
- Is dit een andere letter? Schrijf een ‘d’.
De stam van verhuizen is verhuiz. De ‘z’ zit niet in ‘t ex-kofschip.
Dus het is: Hij verhuisde en Hij is verhuisd.
De regel voor sterke werkwoorden
Je raadt het al: de regels voor zwakke werkwoorden gelden hier niet. Er is geen handige regel voor sterke werkwoorden. Bij sterke werkwoorden verandert de klinker in de verleden tijd. Het voltooid deelwoord eindigt vaak op -en:
lopen - liep - gelopen
wijzen - wees - gewezen
dragen - droeg - gedragen
helpen - hielp - geholpen
Wat uitgebreider stilstaan bij alle regels en uitzonderingen van de Nederlandse taal?
Doe dan in ongeveer 2 uur onze e-learning Foutloos Nederlands. Of volg onze 1-daagse training Spelling en grammatica. Wij beloven niet dat je daarna nooit meer een foutje maakt. Maar wel dat je alle regels en uitzonderingen van de Nederlandse taal weer vers in je geheugen hebt. Zodat je zekerder bent tijdens het schrijven!
Alle taalregels altijd op zak hebben?
Download onze gratis app ‘Loo van Eck’ in de App Store of de Play Store. Dan heb je deze uitleg én vele andere taalregels altijd bij je op je telefoon.
Vorige artikel
