Tips voor het schrijven van een strategisch voorstel voor raad of college

Als beleidsmanager of beleidsmedewerker van een gemeente schrijf je dagelijks raadsvoorstellen of collegevoorstellen. Daar stop je al je expertise in. Een logisch advies met steekhoudende argumenten is het resultaat. En toch wordt je voorstel niet altijd aangenomen door de raad of het college. Frustrerend! Want je weet echt wel waar je het over hebt. Waar kan het aan liggen? Of een betere vraag: hoe zorg je ervoor dat je de kans op een akkoord op je voorstel flink vergroot?

Dat laat ik je graag ervaren aan de hand van 2 voorbeelden. Ik heb 2 voorstellen geschreven. Over hetzelfde onderwerp. Ik ben benieuwd welk je het beste vindt.

Raadsvoorstel voorbeeld 1:

Voorstel

Een nieuw buitenzwembad te bouwen in onze gemeente.

Beoogd effect

Gemeente X is een gezonde gemeente. In 2026 heeft nog slechts 5% van onze inwoners overgewicht.

Argumenten

1.1 Een zwembad maakt onze inwoners gezonder.

We verwachten dat zo’n 20% van onze inwoners gewicht gaat verliezen door het zwembad. We hebben onderzoek gedaan in de buurt en daaruit blijkt dat veel inwoners niet sporten. Daarbij geeft het merendeel aan dat ze wél gaan zwemmen als er een zwembad in de buurt is.

1.2 Hiermee bieden we onze inwoners mogelijkheden tot ontspanning.

Niet alleen beweging, maar ook ontspanning maakt onze inwoners gezonder. Een zwembad is een aantrekkelijke plek om te recreëren en te ontspannen.

1.3 Hiermee zorgen we structureel voor inkomsten voor onze gemeente.

De gemeente wordt eigenaar van het zwembad. Door abonnementen en losse kaartjes te verkopen verwachten we jaarlijks € 2.000.000,- aan inkomsten. Dit blijkt uit onderzoek naar buitenzwembaden in vergelijkbare andere gemeentes.

Kanttekeningen

1.1 Door entree te vragen, verhogen we de drempel om te komen zwemmen.

Hiermee lopen we een risico dat de inwoners die op dit moment niet sporten, toch niet komen zwemmen. Zij worden dan niet gezonder.

Raadsvoorstel voorbeeld 2:

Voorstel

Een nieuw buitenzwembad te bouwen in onze gemeente.

Beoogd effect

Gemeente X is een financieel gezonde gemeente. In 2026 is het begrotingstekort weggewerkt.

Argumenten

1.1 Hiermee zorgen we structureel voor inkomsten voor onze gemeente.

1.2 Dit heeft een aantrekkende werking op onze gemeente.

In de omliggende gemeentes is geen buitenzwembad. Toch is er wel vraag naar, ook bij inwoners uit deze gemeentes. Als zij naar het zwembad komen, zorgt dit voor inkomsten voor onze gemeente. Daarnaast is het goed voor de ondernemers in het centrum. We verwachten dat deze bezoekers na hun bezoek aan het zwembad bijvoorbeeld uit eten gaan of boodschappen doen. Dit is in gemeente Y, die 3 jaar geleden een zwembad heeft aangelegd, ook het geval.

1.3 Een zwembad maakt onze inwoners gezonder.

Kanttekeningen

1.1 Een zwembad aanleggen, zorgt op de korte termijn voor een groter begrotingstekort.

We verwachten dat de aanleg van het zwembad de gemeente ongeveer € 6.000.000,- kost. Op de korte termijn kost het dus geld, maar op de lange termijn levert het ons geld op. Door de verwachte inkomsten van € 2.000.000,- per jaar verdienen we onze investering in 3 jaar terug.

En? Welk voorstel vind je beter?

Het antwoord dat je geeft, heeft te maken met je persoonlijke voorkeur. Welk thema is voor jou belangrijker: gezondheid of de financiën van de gemeente? Stel dat dit een echt voorstel is. Dan is het niet zo zeer belangrijk wat jíj ervan vindt, maar vooral wat de gemeenteraad ervan vindt.

Wat zijn de ambities van jouw gemeenteraad? Wat willen zij bereiken? Dát is van groot belang.

Als je dít namelijk goed weet, dan kun je daarop inspelen met je voorstel. Daarmee draag je bij aan de ambities van de gemeenteraad en het college (én dus van de inwoners en andere belanghebbenden), profileer je jezelf als strategisch adviseur, en niet onbelangrijk: krijg je sneller een ‘ja’ op je voorstel. Dus: je bestuurlijke sensitiviteit bepaalt de insteek van je voorstel. Succes!